Charles Sanders Peirce Göre Gösterge Süreci
Charles Sanders Peirce, gösterge kavramına ilişkin bir teori geliştirmiştir. Peirce'e göre, gösterge, bir nesnenin veya kavramın yerini alan herhangi bir şeydir. Göstergeler, üç temel bileşenden oluşur:
Representamen: Göstergenin kendisidir. Örneğin, bir sözcük, bir resim veya bir jest temsilendir.
Object: Göstergenin işaret ettiği nesnedir veya kavramdır. Örneğin, "ağaç" sözcüğünün nesnesi ağaçtır.
Interpretant: Göstergeyi gören veya duyan kişinin zihninde oluşturduğu anlamdır. Örneğin, "ağaç" sözcüğünün interpretantı, ağacın bir bitki türü, bir canlı organizma olduğudur.
Peirce, göstergeleri üç kategoriye ayırır:
İkon: Göstergenin nesnesi ile fiziksel bir benzerliği olan göstergelerdir. Örneğin, bir fotoğraf, bir ikondur.
Endikasyon: Göstergenin nesnesi ile bir neden-sonuç ilişkisi olan göstergelerdir. Örneğin, duman, ateş endikasyonudur.
Sembolik: Göstergenin nesnesi ile bir toplumsal sözleşme ile ilişkili olan göstergelerdir. Örneğin, "ağaç" sözcüğü, ağaç sembolü olarak kullanılır.
Peirce'in gösterge kavramı, Saussure'ün gösterge kavramına göre daha geniş bir kapsama sahiptir. Saussure, göstergeleri yalnızca dilsel göstergeler olarak tanımlarken, Peirce göstergeleri daha genel olarak tanımlar. Bu nedenle, Saussure'ün gösterge kavramı, dilbilim alanında daha yaygın olarak kullanılırken, Peirce'in gösterge kavramı, göstergebilim alanında daha yaygın olarak kullanılır.
Peirce gösterge kavramına ilişkin bazı önemli noktalar şunlardır:
Göstergeler, üç temel bileşenden oluşur: temsilen, nesne ve interpretant.
Göstergeler, üç kategoriye ayrılır: ikon, endikasyon ve sembolik.
Peirce'in gösterge kavramı, Saussure'ün gösterge kavramına göre daha geniş bir kapsama sahiptir.
Peirce gösterge kavramı, göstergebilim alanında önemli bir yere sahiptir. Bu kavram, göstergelerin ve göstergelerin oluşturduğu sistemlerin incelenmesinde temel bir kavram olarak kullanılmaktadır.
Yorumlar
Yorum Gönder